هواپیمایی ماهان
هواپیمایی ماهان شرکت هواپیمایی خصوصی ایرانی است و آشیانه اصلی این شرکت در شهر کرمان قرار دارد.دفتر مرکزی آن در تهران قرار دارد. این شرکت در سال 1371 در کرمان تأسیس گردید و نام ماهان ایر نیز برگرفته ازماهان شهری در 35 کیلومتری کرمان است. سهام‌دار عمدهٔ این شرکت مؤسسه خیریه مولی‌الموحدین[2] است. شرکت هواپیمایی ماهان هم‌اکنون ناوگانی متشکل از 37 فروند هواپیمای مسافربری و باری را در اختیار دارد[3] و روزانه به 20 مقصد، در اروپا، آسیا و خاورمیانه، پروازهای مستقیم دارد.
شرکت هواپیمایی ماهان، به مرکزیت شهر تهران، از لحاظ ناوگان هوایی و مسافر حمل شده به عنوان بزرگترین شرکت هواپیمایی ایران به‌شمار می‌آید. این شرکت در سال 1371 با برخورداری از دو فروند هواپیمای مسافربری، تأسیس گردید. شرکت هواپیمایی ماهان خدمات رسانی خود را در سال 1372 با برقراری پرواز بین شهر کرمان و پایتخت ایران، تهران، آغاز نمود. شروع پروازهای بین‌المللی این شرکت به اواخر سال 1372 بر می‌گردد که طی آن پرواز تهران به مقصد دبی صورت پذیرفت.
در سال 1378 اولین هواپیمای ایرباس ای300 به ناوگان هواپیمایی ماهان ملحق گردید و در سال 1379 به عضویت در انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا) پیوست. در سال 1380 شرکت، هواپیمای‌های پیشرفته ایرباس ای310 را وارد، که باعث تقویت ناوگان و بالا رفتن توان شرکت جهت انجام پروازهای دوربرد به مسیرهای خاوردور شد. در سال 1381 مقاصد جدید پروازی همچون دوسلدورف در آلمان، کلمبو در سری‌لانکا و دهلی در هند، به شبکه پروازی ماهان اضافه گردید. در سال 1383 مسیر بیرمنگام در انگلستان به عنوان دومین مقصد اروپایی هواپیمایی ماهان راه‌اندازی گردید.[4]
در سال 1384 با ورود 4 فروند ایرباس ای320 به ناوگان ماهان وارد گردید و این شرکت به تنها شرکت هواپیمایی دارنده ناوگان مدرن در ایران تبدیل شد. شروع پروازهای ماهان به مقاصد منچستر و لاهور در پاکستان در سال 1385 آغاز گردید. در سال 1386 تعداد پروازهای دوبی به دو بار در روز افزایش و پرواز بانکوک را به صورت روزانه انجام شد. همچنین 3 فروند هواپیمای مدرن بوئینگ 747-400 به ناوگان اضافه گردید.
در ادامه روند رو به رشد شرکت هواپیمایی ماهان، نوسازی ناوگان این شرکت از طریق افزودن هواپیماهای دور برد و پهن پیکر ایرباس 340 که به تدریج از سال 1384 به ناوگان هوایی افزوده شدند، این شرکت موفق گردید تا ظرفیت جدیدی در مسیرهای پروازی موجود خود ایجاد کرده و در صدد توسعه مقاصد پروازی خود در سطح بین‌المللی باشد. .[4]
در سال 1389 افتتاح پرواز مستقیم از تهران به آلماتی در قزاقستان انجام شد. برقراری پروازهای مستقیم بین تهران و شانگهای و همچنین اصفهان به استانبول در سال 1390 آغاز گردید. شرکت تعداد ناوگان در سال 1391 به 45 هواپیما افزایش داد و که مقارن با افزایش پروازها به اربیلو آنکارابود. در سال 1392 شروع پروازهای ماهان به کویت از طریق تهران و شیراز آغاز و همچنین پروازهای تهران-گوانجو به سه پرواز در هفته افزایش یافت.[4]
در حال حاضر این شرکت از تعداد 60 فروند هواپیما جهت انجام پروازهای خود به 24 مقصد بین‌المللی در اروپا، خاور دور و خاورمیانه (شامل شهرهایی همچون دوسلدورف، مونیخ، میلان، مسکو، کیف، پاریس، کپنهاگ، استانبول، آنکارا، شانگهای، گوانگژو، پکن، بانکوک، کوالالامپور، دهلی، دبی، آتن، آلماتی، ایروان، بغداد، نجف، بیروت، دمّام، دمشق، اربیل، جده، کابل، کویت، ...) بهره می‌برد.. همچنین شرکت هواپیمایی ماهان دارای شبکه پرواز گسترده داخلی به مقصد 32 شهر میباشد.[4]
بیش از پنج میلیون و چهارصد هزار نفر مسافر در سال 1394 توسط شرکت هواپیمایی ماهان جابجا شده‌اند که از این تعداد، نزدیک به دو میلیون و چهارصد هزار نفر در مسیرهای بین‌المللی پرواز داشته‌اند.
حسین مرعشی (پسرعموی عفت مرعشی، همسر اکبر هاشمی رفسنجانی و عضو هیئت مؤسس خیریه مولی‌الموحدین علی ابن ابیطالب استان کرمان، سهام‌دار عمده هواپیمایی ماهان) در مصاحبه با شفاف در خصوص چگونگی راه‌اندازی ماهان ایر این چنین گفته
در دورانی که استاندار کرمان بودم متوجه کمبود امکانات هوایی شدم. یک روز در دفتر کار خودم نشسته بودم، که یکی از دوستان از دبی تماس گرفت و گفت یک آقای مصری به نام ابراهیم کامل، چهار هواپیما دارد و می‌خواهد در ایران شرکت هواپیمایی تأسیس کند و سؤال کرد آیا شما آمادگی دارید این کار را در کرمان انجام دهید و من هم بدون درنگ و تأمل موافقت خودم را اعلام کردم. فوری به رئیس فرودگاه کرمان دستور لازم را دادم و فردای آن روز در سالن فرودگاه ما با طرف مصری نشستیم و مذاکره کردیم و قرار گذاشتیم یک شرکت مشترک به صورت پنجاه پنجاه تشکیل دهیم، به شرط آنکه سهم ایران را او تأمین مالی کند و از ما طلبکار باشد تا از درآمد شرکت آن را بردارد. یک ربع بیشتر مذاکره طول نکشید و در نهایت هم به توافق رسیدیم. بعد مطلع شدیم که دولت ایران در زمان شاه چند وام به دولت مصر داده بود که دولت مصر نتوانسته وام‌ها را به ایران بازپرداخت کند آقای کامل به ما گفتند اگر شما بتوانید موافقت طرف ایران را بگیرید من هم موافقت طرف مصر را می‌گیرم تا این هواپیماها را به جای طلب به ایران بدهیم. من فوراً با دکتر نواب در وزارت اقتصاد تماس گرفتم و ایشان هم موضوع طلب ایران از مصر را تأیید کرد. دکتر نواب قبول کرد به جای طلب ایران هواپیما را از آقای کامل تحویل بگیریم. ایشان رفتند موافق دولت مصر را گرفتند ما هم اینجا به آقای دکتر نوربخش گزارش دادیم وآقای هاشمی را هم در جریان گذاشتم. در نهایت با استفاده از این امکان، خیریه مولی الموحدین علی ابن ابیطالب استان کرمان مابازای ریالی را به دولت پرداخت کرد…"
— نقل قول
در سال 1395 پروازهای ماهان به کیف، کپنهاگ، پاریس، مسکو و افزایش پروازها در مسیرهای خاور دور را ه اندازی سیستم دریافت کارت پرواز اینترنتی از طریق سایت این شرکت آغاز شد.
تحریم[ویرایش]
در تاریخ 21 مارس 2008، وزارت بازرگانی آمریکا چندین شرکت را به‌خاطر فروش 3 فروند هواپیمای ساخت آمریکا به ماهان ایر، به مدت شش ماه از برخورداری از امتیازات تجاری دولت آمریکا محروم کرد.[5][6]
هواپیمایی ماهان در تاریخ 11 سپتامبر 2007 به دلیل نقص در مسائل ایمنی در فهرست سیاه اتحادیه اروپا قرار گرفت و پروازهای این شرکت را به دوسلدورف و منچستر و دیگر مقاصد اروپایی لغو کرد.[7] نهایتاً اتحادیه اروپا در تاریخ 24 ژوئیه 2008، تقریباً یک سال پس از آنکه ماهان ایر را به خاطر «عدم رعایت استاندارهای ایمنی» در فهرست سیاه قرار داده بود، نام این شرکت را از این فهرست خارج کرد.[8][9]
هواپیمایی ماهان در روز چهارشنبه، 12 اکتبر 2011 از سوی ایالات متحده آمریکا به‌علت کمک به سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران تحریم شد.[10]
با تحریم صنعت هوایی ایران هواپیمایی ماهان بادور زدن تحریم‌ها در سال 2015 توانست از بزرگترین خریدهای هوایی ایران را انجام دهد. ماهان در ابتدای سال 1394 توانست 9 فروند ایرباس را وارد خطوط هوایی‌اش کند. یک فروند ایرباس 321 باریک پیکر و هشت فروند ایرباس ای 340 که قابلیت آن جابجایی تعداد زیادی مسافر در مسافت‌های طولانی است. ماهان با دراختیار داشتن ایرباس 340 ماهان در شمار ایرلاین‌های ایرانی قرار گرفت که توان انجام پروازهای دوربرد را دارند. هرچند مقام‌های آمریکایی در ابتدا تهدید کردند که این هواپیماها به محض خروج از کشور مصادره خواهند شد، اما این تهدید به دلیل مغایرت با قوانین بین‌المللی هیچ‌گاه عملی نشد.[11]
یک مقام ارشد دولت آلمان خبرگزاری رویترز گفت که «برلین مجوز شرکت هواپیمایی ماهان را برای فعالیت در آلمان لغو کرده‌است» این تصمیم، هم به دلیل مسائل امنیتی و هم به خاطر تردید نسبت به استفاده از این شرکت هواپیمایی ایرانی برای مقاصد نظامی گرفته شده‌است[12][13]
خبرگزاری فرانسه در مارس 2019 از لغو پروازهای شرکت ماهان به مقصد فرانسه از ابتدای آوریل 2019 خبر داد که وزارت خارجه فرانسه نیز این خبر را تأیید کرد. تیم امور خدمات شرکت ماهان به خبرگزاری فرانسه گفت که «این اقدام به دلیل تحریم‌های وضع شده علیه ایران انجام شده‌است.[14]»
مقصدهای پروازی[ویرایش]
هواپیمایی ماهان به حدود 30 مقصد داخلی و 25 مقصد بین‌المللی در خاورمیانه، خاور دور و اروپا پرواز انجام می‌دهد.[15]
پرواز های داخلی ماهان[ویرایش]
از مهم ترین پروازهای داخلی این هواپیمایی می توان به تهران مشهد، تهران اهواز، تهران بیرجند، تهران شیراز، تهران زابل، تهران ساری، تهران سیرجان، تهران کرمان، تهران بندرعباس، تهران رفسنجان، تهران کرمانشاه، تهران قشم، تهران سنندج، مشهد اهواز، مشهد اصفهان، مشهد کیش، مشهد کرمان، مشهد بندرعباس، مشهد سنندج، قشم کرمان و همچنین بندر عباس تبریز اشاره کرد.
کلاس‌های پروازی[ویرایش]
کلاس‌های پروازی ماهان بسته به پرواز داخلی یا خارجی بودنشان، اندک تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. موارد اشتراک بین کلاس پروازی تجاری داخلی با تجاری خارجی، بسیار زیاد است و در اکثر خدمات پروازی با هم مشترک هستند اما در موارد مشخصی مثل امکان پخش DVD/MP3 شخصی در کلاس تجاری پروازهای خارجی که در پروازهای داخلی این کلاس پروازی در ماهان در نظر گرفته نشده‌است، متفاوت هستند.
پرواز داخلی ـ کلاس تجاری[ویرایش]
- پذیرایی: غذاهای ویژهٔ ایرانی و بین‌المللی، انواع نوشیدنی‌ها
- سرگرمی: مجهز به تلویریون‌های در کابین
پرواز داخلی ـ کلاس معمولی[ویرایش]
- پذیرایی: پذیرایی معمول پروازها
- سرگرمی: مجهز به تلویریون‌های 42" در کابین
پرواز خارجی ـ کلاس تجاری[ویرایش]
- پذیرایی: غذاهای ویژهٔ ایرانی و بین‌المللی، انواع نوشیدنی‌ها
- سرگرمی: مجهز به تلویریون‌های 42" در کابین، امکان استفاده از سیستم پخش DVD و MP3 شخصی هر مسافر در پروازهای بالای سه ساعت
- خرید داخل پروازی: امکان خرید از برندهای معتبر دنیا در حین پرواز
- خدمات آسایش: اهدای هدیهٔ کیف ملزومات بهداشتی، آرایشی و تحریری در پروازهای طولانی، اهدای هدیه به کودکان 2 تا 12 سال، ارایهٔ پتو و بالش بسته‌بندی شده و ضدعفونی
پرواز خارجی ـ کلاس معمولی[ویرایش]
- پذیرایی: پذیرایی معمول پروازها
- سرگرمی: مجهز به تلویریون‌های 42" در کابین[16]
میزان بار مجاز[ویرایش]
در سفر با پرواز ماهان می بایست به میزان بار خود توجه کنید چرا که این هواپیمایی برای این موضوع قوانین خاصی وضع نموده است. بر روی هر بلیط میزان مجاز بار همراه و یا غیر همراه مسافر درج شده است که عزیزان با توجه به آن می توانند با پرداخت هزینه ای بالاتر بار بیشتری را وارد هواپیما کنند. از مهم ترین ویژگی های پرواز با شرکت هواپیمایی ماهان قوانین و خدماتی است که برای رفاه مسافران در نظر گرفته شده اند.
ناوگان[ویرایش]
ناوگان کنونی[ویرایش]
.jpg?uselang=fa)
ناوگان کنونی هواپیمایی ماهان به شرح زیر است:[17]
| هواپیما | فعال | سفارش‌داده‌شده | تعداد مسافر | توضیحات | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| J | Y | محموع | ||||
| ایرباس ای300–600آر | 6 | — | 24 | 256 | 280[18] | یک فروند به هواپیمایی سوریه اجاره داده‌شده |
| ایرباس ای310–300 | 8 | — | 12 24 |
190 164 |
202 188[18] |
|
| ایرباس ای340–300 | 5 | — | 30 | 269 261 |
299 291[18] |
|
| ایرباس ای340–600 | 7 | — | 38 | 216 | 302[18] | |
| بی‌ای‌ئی 146–300 | 10 | — | — | 100 | 100[18] | |
| بوئینگ 747–300 | 1 | — | 26 | 434 | 460[18] | |
| بوئینگ 747–400 | 2 | 30 | 670 | 700[12] | در آشیانه ماهان در حال تعمیرات برای بازگردانی هستند | |
| مجموع | 39 | — | ||||
ناوگان پیشین[ویرایش]
در سال‌های گذشته، ماهان از ناوگان زیر استفاده می‌کرد که اکنون همگی بازنشسته شده‌اند:[19][20]
| هواپیما | تاریخ بازنشستگی | توضیحات |
|---|---|---|
| ایرباس ای300بی4–100 | 2013 | |
| ایرباس ای300بی4–2سی | 2006 | در فرودگاه کرمان پارک شده و برای آموزش استفاده می‌شود |
| ایرباس ای300بی4–200 | 2006 | به دولت عراق فروخته‌شد |
| ایرباس ای320–200 | 2008 | 3 فروند به ایران ایر فروخته‌شد[21] |
| ایرباس ای321–100 | 2004 | از Blue Wings اجاره شده‌بود |
| بوئینگ 747–400 | 2012 | در حال آماده‌سازی در آشیانه ماهان هستند.[1] |
| لاکهید ال-1011 تری‌استار | 2005 | از SkyGate اجاره شده‌بود |
| مک‌دانل داگلاس ام‌دی-82 | 2009 | از Best Air اجاره شده‌بود |
| مک‌دانل داگلاس ام‌دی-83 | 2006 | از بلغارین ایر چارتر اجاره شده‌بود |
| توپولف-154 | 2005 | به هواپیمایی کاسپین فروخته‌شد |
| توپولوف-204–120 | 2006 | از قاهره اوییشن اجاره شده‌بود |
